RHAPSODY

“Walvissen!”roep ik en mijn hart maakt een sprongetje. “John, geef de verrekijker eens.” In de verte zie ik een vreemde golfslag. Anders dan de richting van alle andere golven. Eerst dacht ik dat het een bootje was die snel door het water beweegt. Dan zie ik een verticale waterpartij. “Dat is spuitwater. Spuitwater van een walvis. Absoluut geen boot.”Als ik door de kijker tuur, zie ik een aantal keer spuitwater om hoog schieten, een stuk staart en een lijf dat blinkend door de zon boven het water uitkomt. Op de laatste dag, tijdens ons vertrek van de Perlaseilanden en veel te ver weg, zie ik ze eindelijk; walvissen. Twee keer in het jaar trekken walvissen naar dit gebied om jongen te krijgen. Een groep vanaf het zuiden rond september en een groep vanaf het noorden in deze periode. Helaas hebben we ze niet van dichtbij kunnen bewonderen. Het feit dat je hetzelfde water met deze dieren deelt, is alleen al magisch. Vanmorgen vroeg zijn we vertrokken van Isla Bogo Bogo. Onze ankerplek van de laatste paar dagen. Net zoals bij Contadora liggen er in het weekend veel motorboten die een dagje strand doen. Ik geef ze geen ongelijk. Het blanke zand op het strand is zacht. Het water is doorzichtig helder. Roggen zwemmen langzaam voorbij. Roofvissen azen op kleinere exemplaren. De zon komt oranjerood op, schijnt overvloedig en gaat oranjerood onder. Hier kunnen we nog wel even blijven.

Dat doen we niet. Het wordt tijd dat we ons voorbereiden op onze nieuwe zeilreis. De stille oceaan over. Rhapsody moet immers spik en span zijn. De to-do-lijstjes staan klaar om afgevinkt te worden. Een lange boodschappenlijst. Een iets minder lange klusjeslijst. Informatie inwinnen over onze toekomstige bestemmingen en het weer via google, noonsite en websites van medewereldzeilers. En het bijwerken ons blog. Ik wil Panamá niet verlaten zonder haar recht aan te doen en haar te laten zien aan jullie. Het beeld van Panamá heb ik behoorlijk bijgesteld. Panamá verdient meer.

Ik ga terug in de tijd. Terug naar september 2018. Terug naar Linton Bay. Daar begint ons Panama-avontuur. In vogelvlucht neem ik jullie vanaf daar mee naar een aantal mooie plaatsen en gekke momenten met lekker veel plaatjes.

Linton Bay is een mooie baai met kleine eilandjes. Het ligt er vol met andere zeilboten. Vervallen en verlaten boten. Gezonken boten. Nederlandse boten. Kippenhokboten. Blijvende boten en vertrekkende boten. Bewapende criminele boten. Bohemian boten en Rhapsody dus.

De eerste ochtend worden we wakker van een onbekend geluid. Rond vijf uur ’s morgens als het nog donker is, nog voordat de brulapen gaan brullen, horen we de eerste. Het zware geronk van een bus. Na het vertrek uit Cartagena hebben we geen verkeer meer gehoord. Dus is het even wennen. Zeker op dit tijdstip. Deze bus is typisch Panamees. Sommigen zijn ware kunstwerken. Gespoten in allerlei kleuren. Grote uitlaatpijpen op de achterkant. Hoe meer geluid des te beter, lijken ze hier te denken. Eenmaal in de bus hoor je helemaal niets van dat geronk. Nee, binnen staat de muziek zo hard dat je jezelf nauwelijks verstaanbaar kan maken.

En ze rijden hard. Heel hard. En het is benauwd heet. Helemaal als de ramen dicht moeten vanwege de vele stortregens. Om een plek te bemachtigen of te behouden, werken ze hier met een tasjessysteem. Heel simpel. Je legt een tas neer op een lege stoel en dan is deze geclaimd voor jezelf of voor een kennis. Niet wetend van het bestaan van deze cultuur dacht ik eerst in mijn onnozelheid dat iemand haar tasje vergeten was. Ik maakte me nog zorgen totdat ik met een boze blik aangekeken wordt. Hoe waag ik het om daar te gaan zitten. Verbouwereerd sta ik op en kan gelukkig ergens anders zitten. Officiele haltes zijn er niet. Toch gaat stoppen gemakkelijk. Parada roepen en de bus stopt. Betalen doe je na afloop en kost vrijwel niets. Een nadeel van de bus; je staat uren en uren te wachten op een bus die mischien wel of niet komen gaat. Zo kan boodschappen doen een dag kosten. Van 7 uur ‘s morgen tot 19 uur ’s avonds. Soms hebben we geluk dan worden we achter in de pick-up met een snoeiharde snelheid meegenomen naar de Linton Bay Marina.

Hier in panamacity is het busvervoer goed geregeld. Bussen rijden af en aan. Bij de halte staat een keurige rij wachtenden en vrijwel niemand dringt voor. Het systeem werkt zeer goed. Tot drie uur in de middag. Dan stroopt de stad helemaal vol met verkeer en gaat alles stapvoets.

Wie heeft er van mijn banaan gesnoept? Een vleermuis! ’s Nachts vliegen ze gewoon door de open kajuitingang naar binnen, smullen van de banaan en vertrekken weer. Een keer heeft er een om mijn hoofd gevlogen. Snel heeft John deze weer naar buiten gestuurd. Het hadden ook mieren kunnen zijn. Sinds een tijdje hebben we deze aan boord. Vermoedelijk meegekomen met groente. Ze komen steeds met zijn drietjes te voorschijn. In het donker. En snel dat ze zijn. Nu 4 maanden later hebben we eindelijk afgerekend met de laatste 3. Hopen we. De bananen lagen na de vleermuiscapriolen in de natte cel met de deur en raam dicht.

Tussen Linton Bay en Panamarina is een doortocht. De Tunnel of love’. Gewoon een mooi plaatje van een leuke activiteit. Met de Kayak de mangroves in.

No-see-ums? Yes-I-feel-ums! . In Panamarina hebben we Rhapsody achtergelaten om een nieuwe anti-fouling laag aan te brengen. Tussen de enorme regenbuien door is het in 5 dagen al snel voor elkaar.

De grootste uitdaging was dit keer niet de staat van Rhapsody maar verdraaid kleine ‘Noseeums’. Deze beestjes zijn zo klein dat ze zelfs door het moskitogaas heen kunnen kruipen. Ik merk ze dus echt niet op totdat ze me gebeten hebben. Een verschrikkelijk jeuk is het gevolg. Gekmakend. Een lokaal smeermiddeltje helpt. Babyolie gemixed met alcohol en kruidnagelpoeder. Maar dat is van zeer korte duur en waar ik niet smeer, steken ze nog veel vaker. Oogleden en hoofdhuid zijn hun volgende doel. Ik werk me in het zweet met een laag babyolie, in een witte lange broek, een t-shirt met lange mouwen en een petje in de zon. Want ze houden niet van zonlicht en witte kleding. Maar, o wee, als het gaat schemeren.

Dit plaatje is geen rendez-vous, geen borreltijd, geen sundowner. Nee, hier zijn ze een zinkend schip aan het leegroven. Terwijl sommigen de boot nog proberen te redden, halen anderen het helemaal leeg.  Uit eigen belang. Niet van de eigenaar die al lange tijd afwezig is. Zelfs lieren worden losgehakt. De aeronaval komt een kijkje nemen  maar doet niets. Later zien we de boot even verderop liggen. Gezonken. Een dag later zijn ook de masten eraf. Het zal je boot maar zijn.

November is de maand van onafhankelijk Panamá. Ze zijn door zoveel landen bezet geweest dat  er in de gehele maand  gefeest wordt; parades, parades en nog eens parades met veel folklore.

En daar was Mark!  Onze cruisersleven komt in een versnelling.  Van zullen vandaag eens naar een actief en planmatig leven. Onze eerste bezoek is aan Portobello. Ooit een van de belangrijkste doorvoerplaats voor goud van de Spanjaarden. Nu zijn er enkel nog wat overblijfselen uit die tijd.

We huren een auto en maken een reis door Panamá. Nu kan je links of rechts de Panamericana highway op. Wij gaan rechts, richting het westen. Panamá is een stuk groter dan we dachten en de grote hoeveelheid hemelwater vertraagd de reis aanzienlijk. De route wordt wat aangepast en gaan naar gebieden waar veel te doen is. In El Valle en Sante Fé.  Het is telkens een verrassing waar we uiteindelijk terecht komen. Panamá blijft Panamá. De quadsverhuurbedrijf blijkt niet meer te bestaan. De B&B met mooi uitzicht is dicht. De goedkope hostal heeft alleen nog een 2persoonskamer. Het-beloofde-dingen-maar-gaat-niet-door-lijstje wordt langer en langer. Zo is het beloofde mooie zwembad in Shelter Bay Marina in onderhoud. Een sappige entre-côte van de BBQ met Franse frietjes, op een half uur varen afstand, valt letterlijk in het water omdat het onophoudelijk pijpenstralen regent. Het blauwe zwemwater om de boot is veranderd in een bruine brei. Een simkaartje dat niet werkt ( of lag dat aan Marks mobieltje). Kortom, heel wat teleurstellingen heeft hij moeten verwerken. Ik verander mijn strategie: geen verwachtingen scheppen. En dat werkt veel beter. Ik heb overal blauwe plekken van ontmoetingen met harde keien tijdens de rivertubing.

Blaren op mijn achterwerk van het paardrijden.

Spierpijn van het lopen naar de slapende Indiaanse. Een berg met een schitterend uitzicht op de vallei.

En de Canopy heb ik maar laten schieten.

Maar zó leuk om te doen! En wat hebben we gelachen.Verrassingen zijn er ook zoals het onverwachte pittoreske  bed&breakfast in Anton met een pizzeria ernaast waar wij u tegen zeggen. Wel 3 keer! Terwijl 1pizza met zijn drietjes voldoende zou moeten zijn.

Het zicht op de nieuw te ontdekken oceaan, het verval van 5 meter is groots en vormt een mooi sluitstuk van ons 5 daagse reis.

Het hoogtepunt van Marks bezoek is de doorvaart van ‘Canal de Panamá’ waar de Atlantische de Stille Oceaan ontmoet. Chris, een andere neef, sluit hierbij aan. Om ons een beetje voor te bereiden gaan we naar de nieuwe sluizen kijken. De Santa Clara locks.  Indrukwekkend groot.

Na het kanaal gaat onze zeiltocht op de nieuwe oceaan naar Taboga. Een klein eilandje op 7nm afstand van Panama City. Een gemoedelijk toeristeneiland in het weekend. Hier kunnen we eindelijk zwemmen in blauw water.

Met zijn vieren, drieën en tweetjes en in de bus en metro ontdekken we Panama city met de diverse wijken en diverse bevolkingsgroepen. Een kleurrijke stad vol verkeer en levendigheid.

In de Brisasankerplaats heeft elke zeilboot zijn eigen pelikaan als boegbeeld. Klaar om op te vliegen en toe te slaan. Bijna elke duik is succesvol. De snavel is ingenieus. De bovenkant hard en stevig. De onderkant soepel, leerachtig en rekbaar. Na een plompe val in het water, slikt de pelikaan de vis, duidelijk zichtbaar in de onderste deel van de snavel, gemakkelijk door. Veel visjes zwemmen vlak naast de boot denkend dat ze veilig zijn. De duikvlucht eindigt vaak met een enorme klap tegen de boot. Het is een fantastisch schouwspel. Behalve wanneer de was buiten aan de reling te drogen hangt en de vogel met veel gespetter te water raakt. Alles nat en zout. Een heeft het zelfs zo bont gemaakt dat de spetters via het dakluik naar binnen kwamen.  

Het zijn onze laatste dagen in Panamástad. Het is een megapool en huisvest veel verschillende culturen. We slenteren nogmaals door de oude stad en de winkelstraten, bezoeken het prachtige interocéanicomuseum, zien verschillende wijken. We struinen allerlei supermarkten af, vullen alle voorraden aan met nu wel gevonden lekkernijen waaronder pure chocola en stroopwafels! We vermaken ons op een jazzfestival in de openlucht in de ambassadewijk.

We bewonderen de bloedmaan tegelijkertijd met mijn familie. We verwonderen ons over de aantrekkingskracht  van deze supermaan. Laagwater is namelijk extreem: -85cm onder het normale niveau. Het verschil is bijna 6m tussen hoog en laag water. Een bootje normaal in het water en nu op de kant;)

We ontwijken krabbende boten en doorstaan met de dinghy windkracht 5 terug naar Rhapsody. We kijken uit naar andere Nederlandse boten die bijna door het kanaal gaan, borrelen met de buren en wachten met spanning af op de komst van ‘Papa’ Franciscus die omringd wordt door miljoenen jongeren, ‘Pelegrinos’, tijdens de wereldjongerendagen.

Een groots festijn met vrolijk en opgetogen mensen. Het wordt zo druk dat de kans dat wij ‘Papa’ gaan zien zeer onwaarschijnlijk zal zijn en zullen het met de posters moeten doen. Verder niet geheel onbelangrijk: we bereiden ons voor op Ecuador. Onze nieuwe bestemming. En dat in die gekte hier. Panamá blijft Panamá en loopt, tijdens onze laatste dagen, toch van alles weer heerlijk anders. Winkels eerder dicht, bussen die een andere route rijden, bussen staan lange tijd stil, een afgesloten dinghy dock.  Omdenken dus: Zoals verwacht, loopt alles anders. Eerlijk is eerlijk van echte chaos is geen sprake en lukt het ons om Rhapsody afgeladen vol te krijgen.

“Life is 10% what happens to you and 90% how you respond to it.”

-Lou Holtz-